Yaz eşittir sıcak ve güneş. Hem yolunu gözleriz, hem de yakınırız. Çünkü hem güzel hem tehlikeli.
Güneş yanığı kanser riskini artırır. Sadece tatilde de olmaz, mahallenin parkında da güneş yanığı olabiliriz. Hatta hava bulutluyken bile…
Bronzlaşmanın ise güvenli ve sağlıklı hiç bir yolu yok. O zaman hem yeterli D vitamini için güneş alalım hem de kendimizi koruyalım. Nasıl mı?
Güneşten korunmanın yolları:
- Güneş tepedeyken ve en güçlü iken gölgede kal: 10:30’dan 15:30’a dek.
- Cilt yanığı olma.
- Uygun kıyafet ve güneş gözlüğü kullan. Çocuklarda güneş gözlüğü kullanımı için şu yazıma tıkla.
- Çocuklar için aşırı derecede önlem al; cilt kanseri 16 yaşa dek maruz kaldığın güneşten dolayı oluşurmuş. Çocuğunu koru…
- En az 15 korumalı güneş kremi kullan.
İyi bir güneş kremi nasıl olmalı?
- Güneş kremi satın alırken UVA logosunun daire içinde gösterilmesine ve en az 4 yıldız UVA koruması olmasına dikkat et.
- Güneş koruma faktörü SPF ise UVB’ye karşı en az 15 faktörle korumalı. SPF koruma faktörünü belirtir. 2 ile 50+ arasında değişir.
- Güneş kremi/koruyucu ömrü kısadır. Genelde 1-2 sene. Evet, ben de bunu çocuklar doğduktan sonra öğrendim! Genelde şişenin arkasında ay olarak belirtiliyor.
- Yıldızı ve SPF koruması ne kadar yüksekse o kadar iyi.
Güneş kremi nasıl uygulanmalı?
Çoğu insan yeteri kadar güneş kremi sürmüyormuş. Bir yetişkin sadece yüz, kollar ve boyun için 2 çay kaşığı krem kullanmalı.
Yetişkinlerde tüm vücudu kaplamak için 2 yemek kaşığı krem gerekli. Mayo bölgesi hariç 🙂 Eğer gereğinden az miktarda krem kullanırsanız SPF koruması düşer. Az miktarda krem kullacaksanız SPF oranı yüksek krem kullanın.
Eğer uzun bir süre dışarıda kalacaksanız, yanık riski oluşmasın diye iki kez güneş kremi sürün. Dışarı çıkmadan 30 dakika önce ve çıkmadan hemen önce.
Güneş kremi tüm tene uygulanmalı; yüz, boyun, ense, kulaklar unutulmamalı ve hatta kelleşme ve saçlarda seyrekleşme durumu varsa saç derisine de krem sürülmeli. Şapka da takılması uygun olur.
Güneş koruyucu kremler, kullanım şekline uygun olarak sık sık düzenli aralıklarla uygulanmalı. Water-resistant yani su geçirmez özelliği olsa bile sudan çıkar çıkmaz kurulandıktan hemen sonra tekrar krem sürülmeli. Terledikten sonra da krem yenilenmeli.
Çocukları güneşten koruma…
Bebekler ve çocuklar için ekstra önlem almak şart. Onların cildi, yetişkinlerinkinden çok daha hassas ve gerekli koruma sağlanmazsa ileriki yaşlarında cilt kanserine yakalanma riski artar.
6 aydan küçük bebekler kesinlikle direk güneş ışığında durmamalı.
Çocuklar;
- Uygun kıyafet giymeli, ebatları geniş ve pamuklu. Biz plajdayken abinin tişörtlerini Beliz’e giydiriyoruz örneğin…
- Güneşin tepede olduğu, 11 ile 3 saatleri arasında gölgede kalmalı. Bu saatler bulunduğunuz coğrafyaya göre değişiklik gösterebilir.
- En az 15 koruma faktörü olan krem sürmeli.
- Yüz, kulaklar, ayaklar, omuzlar ve ellerin üst kısmı da kremlenmeli.
- Krem sık sık yenilenmeli.
- Omuzlar ve sırt bölgesi kolaylıkla güneş yanığı olur, ekstra önlem alın.
- Enseyi ve yüzü gölgeleyen şapka takılmalı.
- Çocukların gözleri güneş gözlüğü ile korunmalı, bakınız şu yazım.
- Çocuk suya girdikten sonra veya kurulandıktan sonra tekrar güneş kremi uygulanmalı.
Güneş yanığı olursa…
- Soğuk su ile cildi nemlendir,
- Yanık yerlere güneş sonrası kremi veya kalamin losyonu uygula,
- Ağrı kesici ilaç ile ağrısını dindir ve inflamasyonu aza indir,
- Doktora görün ve iyileşene dek güneşte durma.
İngiltere’de her sene 2000 kişi cilt kanseri sebebiyle hayatını yitirmekte. Türkiye’de ise son 30 senede %230 artış görülmüş. Lütfen hem aileniz hem de kendiniz için önlem alın.
Güneşin zararlarından korunarak yeterli D vitamini almak…
0-5 yaş arası çocuklar vücudun D vitamini gereksinimi için vitamin alabilir; hatta bu İsviçre’de ve İngiltere’de mutlaka önerilir. Yeterli D vitamini için kollar, eller veya yarım bacak cilt tipine göre 10-30 dakika, saat 11 ile 3 arasında güneş görmeli. Bu sırada güneş kremi sürülmemeli. Cam pencere arkasında UVB ışınları alamayacağınızdan D vitamini alamazsınız; ama güneş yanığı olabilirsiniz. Dikkat!
Cilt tipinizi öğrenmek için buraya bakınız.
Cilt kanseri hakkında detaylı bilgi için şu siteye de uğrayın.
Not: Yazdıklarım, doktor önerilerinin yerini tutmaz. Benim kendi kişisel araştırmalarım sonucu aileme uyguladığım basit yöntemlerdir. Sorumluluk kabul etmem 🙂
Fotoğraf: https://www.flickr.com/photos/jasonkneen/
