Fas'ta Neler Yaptık?

Fas Planları…

Fas seyahatini ayarlarken aklımda olan şey ‘orada dinlenmek’ idi. Birkaç da gezi yapmak günü birlik belki. Kış ortası Fas, ılık olacaktı, güneş parlayacaktı. Çocuklarla deniz kıyısında bir yerde konaklamalıydık dinlenmek için. 3 ve 6 yaşlarındaki çocuklar ya birbirleriyle çok güzel oyalanırlar ya da kavga ederler. Yakında su ve kum olduğu sürece %50 rahat edecektik.

Marrakesh

Tatili ayarlarken, Fas’ı gezmeyi düşünmüyordum açıkçası. Soğuk kış mevsiminden kaçmak ilk arzumdu. Bu yüzden elimdeki opsiyonlar İngilizler’in favori tatil yeri Agadir ya da Essaouira oldu. Ulaşım açısından daha çok opsiyona sahip olduğundan ve denizinin/plajının çocuklara daha uygun olduğunu okuduğumdan seçimim Agadir’di.

Hatta sörfe uygun denizi ile belki biz de İngiltere Newquey’de başladığımız sörf derslerine devam ederdik birkaç gün.

Agadir

Aralık ayı geldiğinde, noel marketleri/davetleri derken Fas konusunu araştırmaya hiç vakit ayıramamıştık. Fas’a gidip de Marakeş’i görmemek olmazdı. Marakeş ise bir günde gidip gezmek için uzaktı. Uçağa 24 saatten az kala Marakeş’te bir Riad ayarlamıştık 1 gece konaklamak için. Çünkü Marakeş’e gidip de riad denilen, ortasında bahçesi olan geleneksel evlerden birinde kalmamak olmazdı. Markeş ayrıntıları yakında gelecek.

Geziler…

Sidi R’bat

Agadir’da gezerken lokal bir tur şirketi bulduk tesadüfen. Onlarla günü birlik güney Fas turu yaptık; Sidi R’bat, balıkçı kasabaları, El Mahjoub, baraj gölü, geleneksel yemek yediğimiz köy ve küçük Sahara denilen çöl…

Düşünüp taşındıktan sonra Marakeş’e otobüsle gitmeye karar verdik. Hem daha ekonomikti; uçağa ve tura göre hem de saatlerini kendimiz ayarlayabildik. Marakeş’e yola çıkacağımız gece Beliz ateşlendi. Sabaha dek öksürdü, kurp olmuştu. Otobüs yolculuğu kolay geçti; genelde kucağımda yattığından.

Fas Güvenli mi?

Marrakesh

Marakeş, keşmekeş. Kaos… Kaldığımız riadın sokağına taksiyle varınca, ‘Ben burda inmem’ dedim. Ta ki minicik kapı açılıp da biri ‘Hoşgeldiniz’ diyene dek de inmedim. Küçük bir köy düşünün, çıkmaz sokakta çocukların top koşturduğu. Sonra taksici yolu birine sorarken o çocukların taksinin bagajını açtıklarını, taksiye üşüştüklerini ve bağırarak konuştukları dili anlamadığınızı düşünün. Çıkmaz sokağın ucunda ancak bir kişinin geçebileceği minik bir de kapı düşünün. Üzerinde tabela yok, numara yok. ‘O kapı sizin otel’ dediklerini düşünün.

Marrakesh – riad

Kapıdan bizim minik Maclaren dahi ucu ucuna geçti; öyle diyeyim. Fakat, içerisi başka bir alem. Asmalı Konak gibi. Arka planda hafif bir müzik, riadın bahçesinde bir havuz, taş duvarların tahta kapıları arasında uçuşan perdeler… Tabii ikram edilen nane çayı…

Moroccan mint tea, nane çayı

O ilk andaki korkuma rağmen, Fas hiç de korkulacak bir yer değil. Daha sonra o sokaklarda gece karanlıkta dahi yürüdük, Agadir’da da öyle ve kimse bir bakış bile atmadı bizi ürkütecek. Fas kesinlikle güvenli bir ülke.

Doktorumuzun ve internetteki sağlık sitelerinin tavsiyesi ile sokakta, açıkta satılan hiç bir şey yedirmedik çocuklara. Biz de yemedik. Çocuklar hasta olursa kötü, biz hasta olursak daha kötü, onlara kim bakacak? Meyve suları nefis ve ucuz görünse de sokakta içmedik. (Çocuklar olmasa içerdik) Restoranda, kafede, çay bahçesinde oturup yedik-içtik. Fas’ta yemek konusunu detaylı anlatacağım…

Tajine

Fas’ta Alışveriş…

Marrakesh, snakes… yılan oynatıcıları

Biz çok alışveriş yapmayı seven bir çift değiliz. Fakat, alışverişi sevenler için müthiş bir deneyim olur Fas. Marakeş, Eminönü – Kapalıçarşı’nın yüz katı büyüklüğünde bir pazara sahip belki de. Dericiler, kumaşlar, seramik tajine ve diğer kaplar (bu arada Kütahya Seramik ürünü bile vardı bazı yerlerde) gümüş takılar, giysiler, baharatlar ve tabii argan yağı.

Agadir souk

Argan Ağacı ve Yağı Nedir?

Argan ağacı bir tek güney Fas’ta yetişir dedi bizi gezdiren tur görevlisi. Suyu gördüğü an yemyeşil olan bir çöl ağacı aslında. Argan yağı, bu ağacın meyvelerinin içindeki çekirdekten çıkıyor. İşin ilginci; ağacın meyvelerini kuşlar ve ağaca tırmanan keçiler yiyorlar ve çekirdeğini tükürüyorlar ya da dışkılıyorlar. Bu çekirdekler toplanarak cold press ile argan yağına dönüşüyor.

Argan ağacı, meyveleri ve keçi

Bu yağ da yemeklerde, ilaç ve kozmetikte kullanılan değerli bir yağ. Ortalama olarak 30 kilo meyveden 15 saatlik çalışma sonunda 1 litre yağ elde ediliyor ve bu çalışmayı genelde Berberi kadınlar yapıyor.

Fas Halkı…

Agadir souk

Kadın demişken, Fas’ta gezerken farkettik ki kadınlar hayatın çok içinde. Bizim gittiğimiz yerlerde çoğunun başı açıktı, çarşaflı hiç görmedik sanıyorum. Bir kısmı motorsiklet üzerinde bir kısmı araba kullanıyor. Tek başına bir kadın lokantada yemek yiyebiliyor. İki kadın gece dışarıda rahatsız edilmeden gezebiliyor. Sokakta, markette, pazarda kadınlar var. Tabii çocuklar da…

Okulda ilk 2 sene Arapça öğretildiğini, ardından Fransızca da öğretime eklendiğini anlattı turla bizi gezdiren Fas’lı. Bir kızı kriminal polis, diğer kızı üniversitede okuyormuş.

Agadir’da hemen hemen hiç ezan sesi duymadık. Otelin yanındaki büfe sahibiyle konuştuğumuzda turistlerin rahatsız olmaması için tatil bölgesinde ezan sesinin kısık olduğunu, Fas’ın demokratik bir ülke olduğunu; Yahudi, Hristiyan nüfusun da bulunduğunu, herkesin kendi dinine özgü yerlerin özenle korunduğunu anlattı. Marakeş sokaklarında ise ezan sesi duyuluyordu ve bizdeki gibi müzik sesi kısılıyordu.

Agadir Beach

Fas, bizi çok şaşırttı. Biraz Türkiye gibi aslında. Hem çok modern, hem geleneksel.

Aralık’ta Fas…

Fas’ta çok çok üşüdüm ilk günler. Hem otel boştu biz gittiğimizde, odaların ısınması vakit aldı. Her yer açıktı; Küba gibi. Soba, kalorifer yoktu. Gündüz hava sıcaktı; ama güneş battıktan sonra 10 derecelere iniyordu.